आज, डिसेम्बर 21, 2025, उत्तरी गोलार्धमा वर्षकै सबैभन्दा छोटो दिन र सबैभन्दा लामो रात परेको छ। यो घटना खगोल विज्ञानसँग जोडिएको विन्टर सोलस्टाइस (Winter Solstice) को समय हो।
विन्टर सोलस्टाइसमा पृथ्वीको अक्ष सूर्यतर्फ सबैभन्दा टाढा झुकिरहेको हुन्छ। त्यसकारण, उत्तरी गोलार्धमा सूर्य सबैभन्दा निम्न र छोटो पथ मा यात्रा गर्छ, जसले गर्दा दिनको उज्यालो समय सबैभन्दा कम र रात सबैभन्दा लामो हुन्छ।
खास कुरा के हो भने, सोलस्टाइस पृथ्वीको अक्षीय झुकाव र सूर्यको वरिपरि घुम्ने गतिबाट हुन्छ, जसले वर्षभरि ऋतु परिवर्तनको आधार तयार पार्छ। आज सूर्य बिहान ढिलो उदाउँछ र साँझ चाँडै अस्त हुन्छ, सूर्य आकाशमा सबैभन्दा निम्न उचाइ मा देखिन्छ।
यसैबीच, दक्षिणी गोलार्धमा आज सबैभन्दा लामो दिन र सबैभन्दा छोटो रात परेको छ, किनभने त्यो गोलार्ध सूर्यतर्फ झुकिरहेको हुन्छ।
सोलस्टाइस विश्वका धेरै संस्कृतिमा उत्सवको रूप लिन्छ। उदाहरणका लागि, मध्यपूर्वमा याल्दा/चेल्ला नाइट (Yalda Night) सबैभन्दा लामो रातको प्रतीकको रूपमा मनाइन्छ।
आजको लामो रात तारामण्डल अवलोकनको लागि उत्तम अवसर पनि हो। साथै, विन्टर सोलस्टाइस पछि दिन क्रमशः लामो हुँदै जाने भएकाले यो उज्यालो फर्कने संकेत पनि मानिन्छ।
